دیدگاه 4 : پیشنهادی برای محرم خوانسار

 

به نام خالق حسین (ع) و برای خالق حسین (ع) . ان شاالله

 

پیشنهاد : ثبت روز شور و شعور حسینی خوانسار در تقویم فرهنگی شهر و اجتماع بزرگ عزاداران حسینی خوانسار ( حسینیه ی خوانسار ) در این روز از ماه محرم

پیشاپیش بابت طولانی شدن متن پوزش طلبیده و از شما خواننده ی عزیز خواهشمندم با خواندن ادامه ی متن و دادن نظر خود ما را همراهی بفرمایید .

 قبل از پرداختن به متن ، نویسنده این نکته را یاداور می شود که هدف او از نوشتن این متن زیر سوال بردن کامل نوع عزاداری مردم خوانسار در ایام محرم نبوده و نیست .  آنچنان که نوع مرسوم عزاداری خوانسار در جایگاه خود می تواند نقاط قوت زیادی به همراه داشته باشد ، پرداختن محص به این نوع  عزاداری هم می تواند ناخواسته مسبب آسیبهایی باشد . آسیبهایی که ....... ( لطفا ادامه متن را بخوانید )

 

حضور محترم :

- روحانیت معزز و معظم شهر خوانسار

- فرماندار عزیز و مردمیمان ، جناب آقای سید حسن شفعتی

- شهردار محترم و شورای اسلامی شهر ، مسوولین شهرستان و نیز هیات امنای هیئات مذهبی و نیز تمام عاشقان حسینی و همشهریان عزیزتر از جان

با عرض سلام و خسته نباشید

خوانسار شهری است که نام عزاخانه ی حسین (ع) را یدک میکشد . شهری که به حسینیه بودنش افتخار می کنیم . انگار حسین (ع) و محرمش با این شهر عقد اخوت بسته و دروغ نیست اگر بگویم مردم خونسار هم در پاسخ این دعوت ، با صدایی بلند لبیک گفته اند. من هم مثل تمام مردم این شهر با این فضا و با این شور و عشق به امام حسین (ع) و محرمش قد کشیده ام و بزرگ شده ام . از طرفی باز هم مثل همه ی همشهریانم ، از تقدیر الهی در یکی از محلات شهر متولد و رشد پیدا کرده ام و متعاقب با شعور هر انسان دیگر آنجا را بعد از خانه و خانواده ی خود ،خانه و وطن و مردمانش را خانواده ی خود می دانم . پس به آن عشق می ورزم . دوستش دارم و از جانم برایش آبرو می خرم . چون سرافرازی آن سرافرازی من هم هست . و سرافکندگیش سرافکندگی من هم خواهد بود .

 از روی عشق به محله ام و عشق به ارباب بی کفنم سعی دارم در این روزاهای پیش روی عزاداری سالار شهیدان حسین (ع) یک گوشه ی کار هیاتمان را بگیرم و خدمتی کرده باشم . اما متاسفانه سیستم و رفتار بعضی یا بهتره بگویم بیشتر بزرگان و به تقلید آنها کوچک ترهای اطرافم باعث شده گاهی طوری به من تلقین شود که باید آبروی محله ام را پیش بقیه ی محلات شهر در عزای سالار شهیدان  بالا ببرم . نباید طوری رفتار کنیم که بگویند فلان هیات فلان محل نسبت به عزاداری امام حسین (ع) بی تفاوت بوده یا کم گذاشته است و........

اینطور به نظر می رسد که به جای توجه به عمق معانی عاشورا و برپایی عزاداری ، بیشتر به مبانی توجه می شود که گویا عزاداری امام حسین (ع) تبدیل شده به وسیله ای برای قدرت نمایی محلات و متاسفانه در ظاهر ، نگاه چشم و هم چشمی و ایجاد حالت رقابت برای جلب توجه و کم نیاوردن محلات شهر بین یکدیگر و........

خارج از این مسائل ، نباید فراموش کنیم که این محلات ، همه جزئی از یک خانه ی بزرگتر و مردمانش همه عضوی از یک خانواده ی عزیزتر یعنی خوانسارند . خوانساری که با همه ی این محلات و مردمانش  شده خوانسار . بزرگی خوانسار مدیون بزرگی مردمان محلاتش است . همه با هم هستیم . نه بالاتر نه پایین تر . همه مساوی هستیم و عزیز مثل تمام خواهران و برادران یک خانه . باید به خوانسار هم توجه کنیم چون بزرگی و پیشرفت آن با بزرگی و پیشرفت محلات و مناطق مختلف شهر گره خورده و رابطه ای دوسویه می باشد . اگر خوانسار رشد کند ما هم رشد می کنیم و اگر خدای ناکرده عقب بماند ما هم عقب خواهیم ماند و بلعکس . پس غفلت از خانواده ای که به ما درس وحدت و یکی بودن را می دهد و همین درس از مبانی اولیه و اصلی دین اسلام و منش امام حسین (ع) به شمار می رود ، جایز نیست .

حالا که خوانسار را به بی ریا بودن ، به خلوص نیت ، به عشق در برپایی عزاداری سالار شهیدان در ایران و دنیای تشیع می شناسند و آن را حسینیه ی ایران می نامند و مردمش با ذکر لالایی عاشورایی بزرگ شده اند و ذکر لبانشان و راه و رسم و مکتبشان حسین و حسینی است ، آیا زیبنده نیست یک روز از چند روز ابتدایی ماه محرم ( ششم تا یازدهم ) را به نام روز شور و شعور حسینی در تقویم فرهنگی شهر ثبت کنیم ؟ آیا نمی شود در کنار شیوه ی مرسوم عزاداری مردم خوانسار ، تنها در یک روز ، آن هم در روز شور و شعور حسینی خوانسار همه و همه ی مردم شهر برای چند ساعتی هم که شده در یکجا جمع شوند ؟

این سوالی است که نه امروز بلکه سالهاست در ذهن می پرورانم و هر بار که در گذشته با برخی از مسولین سابق شهر در میان می گذاشتم و هنوز ختم کلام نشده بودم ، پاسخی می شنیدم کوبنده و سرد مبنی بر این که : ما در خوانسار فضای لازم را برای این میزبانی نداریم ؟

در جواب این حرف دوستان سوالی دارم . آیا صحن امامزاده هلال ابن علی در شهرستان آران و بیدگل و یا میدان عالی قاپو در اردبیل و یا میدان شهدای ذهاب (شهرداری) در رشت و یا در هزاران جای دیگر ایران که اشاره به آنها در متن نمی گنجد ، قادر هستند تمام مردم و هیئات شهرهای خود را در یک زمان واحد در خود جای بدهند ؟

 

 

قاعدتا جواب نه می باشد . ولی مردم این شهرها یک روز خاص از ایام عزاداری خود را به این اجتماع بزرگ و همگانی اختصاص می دهند . اجتماعی که بوی وحدت ، عشق به تشیع و امام حسین (ع) می دهد و کمتر اثری از من و منیت ، ریا ، تجمل گرائی پوچ ، اختلاف ، کدورت و.... در آن دیده می شود .

بعلاوه ما مردم خوانسار تجربه برگزاری اینچنین تجمعات همگانی شهروندان و مردم را در یک مکان و زمان خاص داشته ایم . ششم محرم سال 1385 در بیت حضرت آیت الله ابن الرضا (حفظ الله) و یا در روز خوانسار ( 20 اردیبهشت ) سال 1391 و 1392 در استادیوم بزرگ پیروزی نمونه هایی از این امرند .

  

 

 

ضمن توجه به مزایای این اتفاق ، متاسفانه وجود پاره ای از مواردی ضعف مشهود در شهر و در ایام محرم ، نویسنده را وا داشت تا این درخواست را مطرح کند که الزام سریع تر به عمل این طرح  قبل از نشستن و منتظر ساخته شدن مصلای بزرگ شهر ، آن را توجیه پذیر تر می کند .

 

وجود برخی از موارد ضعف موجود در ایام محرم در شهر خوانسار :

1 -  توجه بیش از اندازه به تعصبات ناسیونالیستی و محله گرایانه در خوانسار که یکی از علل تقویت کننده ی آن ، دسته بندی مراسمات عزاداری امام حسین (ع) به محلات مختلف می باشد .

2 - کمرنگ شدن روح وحدت گرایانه و تلاش و همدلی مردم شهر در اثر اختلافات محله گرایانه و در نتیجه رکود و عدم پیشرفت اقتصاد و سایر حوزه های زندگی در شهر خوانسار

3 - دور بودن روح عدالت محوری در برخی از جنبه های عزاداری مرسوم مردم خوانسار . نمونه ی بارز آن نداشتن وقت برای حرکت برخی از دسته های عزاداری ، خصوصا هیئات محله های شمال شهر و مناطق تازه تاسیس ، در مرکز شهر ، حسینیه ی دوراه و بیت آیت الله ابن الرضا که در نتیجه باعث کمتر دیده شدن محلات و مردم این مناطق از شهر در هفت روز عزاداری ماه محرم و اربعین حسینی خوانسار و نیز ایجاد یک زمینه برای پنداشتن به این تفکر غلط در سایر ایام های دیگر سال می شود  .

4 - عدم امکان تخصیص  وقت به هیئات این مناطق یا مناطق دیگر همچون مالگاه و... برای حرکت دسته های عزاداری خود در مرکز شهر ، حسینیه دوراه و بیت آیت الله ابن رضا

 

5 - القا شدن یک معنی منفی از این نوع عزاداری به ذهن هر شخص بومی یا میهمان ، مبنی بر جدا بودن و یا پایین دست بودن مردم مناطق مهم و عزیز فارسی زبان و یا حاشیه نشین یا تازه تاسیس شهر از سایر مردم شهر خوانسار . مناطقی همچون : رباط ، بیدهند ، سنگ شیر ، عمادیه ، هرستانه ، باباسلطان که از دیرباز به زبان فارسی متکلم بوده اند و در حاشیه ی شهر خوانسار قرار دارند .

6 - در نتیجه ایجاد حس منفعل گرایانه ، سرکوفت روحی و روانی ، مورد بی توجهی قرار گرفتن ، بی ارزش بودن ، پوچی و به حساب نیامدن مردم مناطق مذکور در خوانساری بودن خود . خصوصا القای این تفکر به جوانان پراستعداد و برومند این مناطق از شهر و در نتیجه زمینه سازی مهاجرت این عزیزان از شهر خوانسار

7 - زمینه ساز شدن عزاداری مذکور در توجه بیش از حد به ظواهر و مباحث سطحی از برپایی عزاداری و غافل ماندن نسل جوان از معانی عمیق و آموزنده کربلا و عاشورا و عدم درک صحیحی از فلسفه ی برپایی عزاداری ماه محرم

8 – کمتر دیده شدن سبک های اصیل و ناب عزاداری مردم خوانسار و از بین رفتن بخشی از آداب و رسوم عزاداری مردم این سرزمین . چیزی که بیشتر از هر چیز دیگر مورد توجه مهمانان و گردشگران و خصوصا رسانه های تصویری کشور است . به طور مثال می توان به در حال فراموش شدن سبک مداحی و سینه زنی اصیل خوانساریها در سالهای اخیر توجه داشت .

9 – و .......

 

مزایای انتخاب و اجرای روز شور و شعور حسینی در خوانسار :

1 – از بین رفتن زمینه های تفرقه افکنانه و زمینه ساز شدن همدلی و وحدت مردم کل شهر

2 – از بین رفتن شائبه های مذکور برای مناطق فارسی زبان و حاشیه نشین شهر و ایجاد حس برادری و برابری بین همه ی مردم خوانسار . چه پیر ، چه جوان ، چه محلات بالا ( محلات جنوبی شهر ) ، چه مرکز شهر ،چه محلات پایین ( محلات شمالی شهر )

 3 – در نتیجه ایجاد زمینه برای شکوفایی و پیشرفت خوانسار در سایر مولفه های رشد و توسعه

4 – بهتر دیده شدن عزاداری اصیل مردم خوانسار ، خصوصا سبک مداحی و سینه زنی بومی خوانساریها و زمینه ساز شدن آموزش و انتقال آن از پیر غلامان به نسلهای جوان تر

5 – از بین رفتن زرق و برق و نیز چشم و هم چشمی های رایج در بین هیئات محلات مختلف شهر و ایجاد عزاداری زیبا ، ساده وکم هزینه تر

6 – استفاده از پتانسیل موجود عزاداری خاص مردم خوانسار در ایران و جهان تشیع و در نتیجه مورد استقبال قرار گرفتن پوشش این مراسم توسط رسانه های تصویری استان و کشور ( این اتفاق سالهاست برای بسیاری از شهرهای ایران رخ داده ولی خوانسار به دلیل عدم تجمع وسیع عزاداران حسینی همواره در سالهای اخیر مورد غفلت قرار گرفته است )

7 – در نتیجه زمینه ساز شدن رشد شاخه ی توریسم مذهبی برای خوانسار که یکی از شاخه های اصلی صنعت توریسم می باشد .( این در حالی است که به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی منطقه ، یکی از اصلی ترین قابلیتهای پیشرفت خوانسار ، توریستی تعریف شدن آن و یکی از شاخه ها و پتانسیلهای عظیم ایجاد این صنعت در شهر ، توریسم مذهبی برای ایام محرم و صفر است )

8 – ایجاد یک برند برای عزاداری خوانسار در کل کشور برای جذب گردشگران غیر بومی به این منطقه . و در نتیجه رشد زمینه های اصلی توسعه برای خوانسار . همچون اقتصاد و بازار ، فرهنگ و .....( باید اشاره داشت  بیشتر جمعیت مهمان در ایام محرم در خوانسار ، خود مردم بومی این شهرند که سالهاست به شهرهای دیگر مهاجرت کرده اند و در این موقع از سال به زادگاه خود باز می گردند . در نتیجه گردش و رشد بالای مالی و اقتصادی قابل توجهی برای مراکز اقامتی ، بازار و فروشگاههای و عرضه کنندهای سوغات شهر ندارند )

9 – آشنا شدن گردشگران داخلی و خارجی با خوانسار و ترغیب آنها برای سفر به خوانسار در سایر ایامهای دیگر سال خصوصا اردیبهشت ماه

10 – و.......

 

نویسنده برای روشن تر شدن طرح اشاره به چند نکته را لازم می داند :

1 -  به نظر می رسد برای انجام این چنین طرحی که خواسته ی بسیاری از مردم و جوانان شهر خصوصا مردم مناطق شمالی و تازه تاسیس خوانسار می باشد ، باید روحانیت معظم و معزز که همواره نقشی مهم و اساسی را از دیرباز تا کنون جهت معرفی اسلام ناب محمدی به مردم و نیز ایجاد زمینه های لازم جهت پیشرفت و آبادانی این دیار عالم پرور ایفا کرده اند و نیز مهمترین ارگان رسمی و دولتی شهر یعنی مجموعه ی فرمانداری ، خصوصا شخص فرماندار عزیز ، بومی و مردمی خوانسار با همکاری سایر ارگانهای دولتی و مردم نهاد پا به میان بگذارند .

2 - انتخاب روز شور و شعور حسینی خوانسار می تواند یکی از روزهای ششم تا یازدهم ماه محرم  باشد . قاعدتا با توجه به فاکتور اصلی اجرای اینچنین موضوعی ، یعنی فضا و مکان لازم جهت تجمع مردم شهر ، می توان برای پرهیز از ازدحام و عدم گنجایش و نیز نکته ی مهمتر، یعنی عدم به وجود آمدن هرگونه مسائل حاشیه ای و تلخ ،یکی از روزهای ششم یا هفتم یا یازدهم ماه محرم را برای این روز انتخاب کرد . روزهایی که نزدیک به ایام تاسوعا و عاشورا و نیز شاهد وجود شور حسینی در بین مردم  هستیم . بعلاوه جمعیت مهمان زیادی در شهر نیست و کنترل کردن برنامه راحتر است. هرچند به نظر نویسنده انتخاب روز پنجم یا دوازدهم محرم و تجمع در بعدظهر یکی از این دو روز به دلیل موارد ذکر شده نیز امکان اجرایی دارد .( روز دوازدهم جایگزین مراسم علم کشی سابق ، شب سوم امام و یارانش و شهادت امام سجاد (ع) )

3 - در صورت اجرای این موضوع که ظاهرا سختر از برگزاری برخی از مراسم های برگزار شده ی معمول خوانسار همچون جشن روز خوانسار نبوده و نیست ( زیرا بسترهای لازم خصوصا آمادگی توده های مردمی کاملا فراهم است ) ، بیت حضرت آیت الله ابن الرضا (حفظ الله) که از دیرباز میزبان عاشقان حسینی بوده و هست و دارای وسعت و فضای تجمع مطلوبی می باشد ، می تواند مکان مناسبی جهت این امر باشد . نباید فراموش کنیم که این حسینیه ظرفیت بالایی برای میزبانی بانوان آن هم به صورت جداگانه دارد . بعلاوه یکبار هم سابقه ی میزبانی به نحو احسنت اینچنین مراسمی را داشته است . غیر از این مکان حسینی ، صحن و سرای امامزاده شاهزاده احمد (ع) و خیابان مشرف به این آستان هم می تواند میزبانی این مراسم را بر عهده داشته باشد . مکانی تجمعی که در جوار بارگاه مقدس نوه ی امام هادی (ع) قرار دارد و باعث دوچندان شدن زیبایی معنوی و ظاهری مراسم می شود . همچنین با توجه به نظرات بسیاری از دوستان و همشهریان ، میدان امام و دالانهای سبز مشرف به این خیابان می تواند مکان مناسب دیگری جهت این تجمع باشد . برای مثال می شود پیاده روها را به حضور بانوان و خیابانها و میدان هم برای تجمع مردان عزادار حسینی اختصاص داد .

 

4 - در صورت انجام و عملی شدن این طرح ، الزام و یا اجباری می تواند برای تمام هیئات مذهبی خصوصا دسته های عزاداری بعدظهر در سطح شهر خوانسار وجود نداشته باشد . و اعلام آمادگی برای شرکت در این تجمع جهت انجام آمادگی مسوولین اجرایی می تواند بنا بر در خواست آنها از قبل از این روز صورت بگیرد .

5 - برای  ایجاد شور حسینی  ( اگر مکان غیر از بیت آیت الله ابن الرضا باشد ) هر هیات رسمی و موجود در شهر خوانسار می تواند بنا بر انتخاب مسوولین اجرایی یک یا دو بنر با مضامین عاشورایی چاپ و در اطراف مکان مورد نظر نصب کند .

6 - شکل برگزاری مراسم می تواند به صورتهای مختلف تعریف شود . برای مثال نظر نویسنده به دلیل مشکلات نشستن بر روی زمین و نیز بیشتر دیده شدن سبک های اصیل و زیبای سینه زنی مردم خوانسار ، تجمع عادی مردم فارغ از هر گونه نام هیأتی و تشکیل کوچه های سینه زنی و اجرای سینه زدن زیبای خوانساری باشد .

7 –  هیئات از آوردن هرگونه وسائل و کاروانهای عزاداری ، همچون : اسب و شتر ، علم های زنگی ، بیرق ها و ....... اجتناب کنند .

8 - جهت دور بودن از هرگونه شائبه و اختلاف و نیز بهتر دیده شدن سبک اصیل عزاداری خوانساری، انتخاب مداح می تواند از بین یک یا دو نفر از مداحان بومی یا غیر بومی که آشنایی کامل به سبک  سینه زنی خوانسار دارند انتخاب شود . (  سبکی با ریتمیکی تند که در سالهای اخیر کمتر دیده می شود )

در پایان نویسنده اعلام می کند قاعدتا اجرای اینچنین طرحی قابل تامل و اجرای آن دارای پیچیدگی های خاصی خواهد بود . ولی احساس نویسنده بر آن است که جامه عمل پوشاندن به این طرح زیاد دور از ذهن نخواهد بود .

ان شا الله

و من الله التوفیق                                                          

برادر کوچک شما ایمان نبی ( نبی زاده )